KAZAYA KARIŞAN ARAÇ ÜZERİNE TEDBİR ŞERHİ KOYULABİLİR Mİ?

Trafik kazası sonrası kişiler,kazanın vermiş olduğu heyecan ve panik ile hareket etmektedir. Hatta yaralanmalı ve ölümlü trafik kazalarında ise hastane işleri araya girdiğinden kötü niyetli olan taraf bunu fırsat bilerek ileride kendisine karşı açılacak davalar nedeniyle mal kaçırmak istemektedir. Bu nedenle kanun koyucu Karayolları Trafik Kanunu 85.maddeye 2. fıkra eklenmiştir.

“Motorlu araç ölüme veya yaralanmaya sebebiyet vermiş ise, kazaya karışan aracın başkalarına devir ve temliki veya üzerinde bir hak tesisini önlemek amacıyla olaya el koyan Cumhuriyet Savcılıklarınca, aracın tescilli olduğu tescil kuruluşuna trafik kaydı üzerine şerh düşülmesi için talimat verilir. Kaza anı ile Cumhuriyet Savcılığınca trafik kaydı üzerine şerh düşülmesi arasında geçen süreler içinde kötü niyetle yapılan araç tescilleri hükümsüz sayılır. Şerhin konulduğu tarihten itibaren bir ay içerisinde, şerhin kaldırıldığına veya devamına ilişkin mahkeme kararı ibraz edilmediği takdirde bu şerh hükümsüz sayılır.” Madde hükmünden de açıkça anlaşılacağı üzere  sorumuzun cevabı evet, kazaya karışan araç üzerine tedbir şerhi koyulabilir olacaktır. Ancak belirli şartları olduğunu unutmamak gerekir.

Talimat Cumhuriyet Savcılıklarınca verilmektedir. Cumhuriyet Savcısı şartlar gerektiriyorsa hem görev gereği hem de yetkisi kapsamında kazaya karışan araç üzerine tedbir şerhi koyabilir. Ancak araç sadece kazaya karıştığı gerekçesiyle aracı zaptetme, bağlama yetkisi bulunmamaktadır. Cumhuriyet Savcısı motorlu araç tescil dairesine ilgili aracın trafik kaydına “aracın başkasına devir,temlik veya üzerinde hak tesisini önleyici tedbir şerhi verilmesi” talimatını verecektir. Savcılığın talimatı sonucu konulan şerh,tescil dairesi tarafından konulduğu tarihten itibaren 1 ay süreyle geçerlidir. Tedbir kararının devamı veyahut kaldırılması konusunda hukuk mahkemeleri görevlidir. Zaten kanun maddesinin amacı gereği savcılığın vermiş olduğu tedbir şerhi sadece kısa süreliğine araç sahibi mal kaçırmasını önlemek içindir. Dolayısıyla zarar görenler ileride açacakları tazminat davası sonucu elde etme ihtimali olan ekonomik haklarını teminat almak için hukuk mahkemelerinden ihtiyati tedbir talep edebilirler.1 aylık süre içerisinde hak sahipleri görevli ve yetkili mahkemeden tescilin devamına ilişkin herhangi bir karar almazlar ise tescil dairesi kendiliğinden şerhi kaldırır.

Tedbir Uygulanması Şartları

1. Öncelikle Cumhuriyet Savcısının bu yetkisini kullanabilmesi için kazanın kanunun 2.maddesinde yer alan alanlarda gerçekleşmesi gerekmektedir. Yani karayolları, karayolu dışındaki alanlardan kamuya açık yerler , park, bahçe, park yeri, garaj, yolcu ve eşya terminali, servis ve akaryakıt istasyonlarında karayolu taşıt trafiği için faydalanılan yerler, erişme kontrollü karayolunda ,para ödenerek yararlanılan karayollarının kamuya açık kesimlerinde ve belirli bir karayolunun bağlantısını sağlayan deniz, göl ve akarsular üzerinde kamu hizmeti gören araçların, karayolu araçlarına ayrılan kısımlarında meydana gelen kazalarda, kazaya karışan araç bakımından uygulanır.
2. Kazaya sebep olan aracın motorlu araç özelliğini taşıması gerekmektedir. Örneğin at arabası, bisiklet gibi araçlar hakkında bu hüküm uygulanamaz.
3. Meydana gelen kaza nedeniyle yaralanma veya ölüm gerçekleşmelidir. Sadece maddi hasara uğrayan aracın üzerine tedbir şerhi koydurulamaz.
4. Araç kaydına şerh düşülebilmesi için söz konusu aracın kazaya karışmış olması gerekir. Yani illiyet bağı bulunması önem arz eden bir husustur. Burada kusur araştırması yapılmayacağı gibi sadece illiyet bağının bulunması araç üzerine şerh koymak için yeterli olacaktır.